Tiểu Đường và Những Xét Nghiệm Cần Lưu Ý

Bệnh tiểu đường, hay đái tháo đường, là một rối loạn chuyển hóa đặc trưng bởi mức đường huyết cao kéo dài. Việc chẩn đoán sớm và quản lý hiệu quả bệnh tiểu đường phụ thuộc vào các xét nghiệm chính xác và định kỳ. 

Khái niệm về các xét nghiệm trong quản lý bệnh tiểu đường

1. Xét nghiệm đường huyết lúc đói

Xét nghiệm này đo nồng độ glucose trong máu sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ. Đây là phương pháp phổ biến để chẩn đoán tiền tiểu đường và tiểu đường. Theo báo Tuổi Trẻ, mức đường huyết lúc đói từ 100–125 mg/dL được coi là tiền tiểu đường, trong khi mức ≥126 mg/dL được chẩn đoán là tiểu đường. 

2. Xét nghiệm HbA1c

Xét nghiệm này đo lượng glucose gắn với hemoglobin trong hồng cầu, phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2–3 tháng qua. Mức HbA1c ≥6,5% được coi là tiêu chuẩn chẩn đoán tiểu đường. 

3. Xét nghiệm dung nạp glucose đường uống (OGTT)

Xét nghiệm này đo khả năng xử lý glucose của cơ thể bằng cách đo đường huyết trước và sau khi uống một lượng glucose nhất định. Mức đường huyết 2 giờ sau khi uống ≥200 mg/dL cho thấy tiểu đường. 

4. Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên

Đây là xét nghiệm đo đường huyết tại bất kỳ thời điểm nào trong ngày, không liên quan đến bữa ăn. Mức đường huyết ≥200 mg/dL, kèm theo các triệu chứng tiểu đường, có thể xác định chẩn đoán. 

5. Xét nghiệm mỡ máu

Người bệnh tiểu đường thường có nguy cơ cao mắc các rối loạn lipid máu, như tăng cholesterol và triglyceride. Do đó, xét nghiệm mỡ máu giúp đánh giá nguy cơ tim mạch và điều chỉnh chế độ điều trị phù hợp. 

Tại sao cần thực hiện các xét nghiệm này

1. Chẩn đoán sớm và chính xác

Các xét nghiệm giúp phát hiện sớm bệnh tiểu đường, từ đó triển khai các biện pháp can thiệp kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

2. Theo dõi hiệu quả điều trị

Định kỳ thực hiện các xét nghiệm giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị, điều chỉnh thuốc và chế độ ăn uống, luyện tập để kiểm soát đường huyết tốt hơn.

3. Phát hiện và phòng ngừa biến chứng

Tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, suy thận, tổn thương thần kinh và mù lòa. Các xét nghiệm định kỳ giúp phát hiện sớm các biến chứng này, từ đó có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời. 

Các lưu ý khi thực hiện xét nghiệm

1. Chuẩn bị trước khi xét nghiệm

• Nhịn ăn: Đối với xét nghiệm đường huyết lúc đói và một số xét nghiệm khác, bệnh nhân cần nhịn ăn từ 8–12 giờ trước khi lấy mẫu để đảm bảo kết quả chính xác.

• Tránh sử dụng chất kích thích: Trước khi xét nghiệm, bệnh nhân nên tránh uống rượu, cà phê, trà hoặc hút thuốc lá, vì các chất này có thể ảnh hưởng đến kết quả.

2. Thời điểm lấy mẫu

Nên thực hiện xét nghiệm vào buổi sáng để giảm thiểu ảnh hưởng của các yếu tố ngoại cảnh và đảm bảo độ chính xác của kết quả. 

3. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ

Bệnh nhân cần tuân thủ các hướng dẫn cụ thể của bác sĩ về việc sử dụng thuốc, chế độ ăn uống và hoạt động trước khi xét nghiệm để đảm bảo kết quả phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe.

4. Thực hiện xét nghiệm định kỳ

Việc thực hiện các xét nghiệm định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ giúp theo dõi sát sao tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị kịp thời.

 

Các xét nghiệm như đường huyết lúc đói, HbA1c, OGTT, đường huyết ngẫu nhiên và mỡ máu đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, theo dõi và quản lý bệnh tiểu đường. Việc thực hiện đúng và định kỳ các xét nghiệm này, cùng với tuân thủ các lưu ý cần thiết, giúp đảm bảo hiệu quả điều trị, phòng ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.