Bệnh lý suy thận được đánh giá thế nào thông qua giá trị xét nghiệm Creatinin máu

Creatinin có vai trò trong việc cung cấp năng lượng cho các cơ trong cơ thể hoạt động. Xét nghiệm Creatinin máu là giá trị quan trọng để đánh giá chức năng thận và chẩn đoán, theo dõi các bệnh lý về thận.

1. Creatinin là chất gì?
Creatinin là sản phẩm của phản ứng phân hủy Creatin. Creatinin trong cơ thể có 2 nguồn gốc chính là nội sinh và ngoại sinh:

– Nguồn gốc ngoại sinh: do được cung cấp qua các bữa ăn hàng ngày.

– Nguồn gốc nội sinh: gan là cơ quan chính tổng hợp creatinin từ arginine và methionine.

Creatin bị thoái biến trong các cơ thành Creatinin, chất này được đưa trở lại tuần hoàn, rồi được thải trừ qua thận. Ở thận, Creatinin được lọc qua các cầu thận và không được ống thận tái hấp thu. Vì vậy, giá trị của Creatin phản ánh toàn bộ khối cơ của một cá thể, trái lại giá trị của Creatinin chủ yếu phản ánh chức năng thận của bệnh nhân. Trong một số bệnh lý cơ, lượng Creatin trong các sợi cơ bị giảm với tăng song song Creatin máu và Creatin niệu và giảm phối hợp Creatinin máu và Creatinin niệu.

2. Giá trị xét nghiệm Creatinin máu
Xét nghiệm được thực hiện trên huyết thanh bệnh nhân, không bắt buộc bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm.

– Giá trị bình thường:

+ Nữ giới trưởng thành: 44 – 97 µmol/l.

+ Nam giới trưởng thành: 53 – 106 µmol/l.

+ Trẻ sơ sinh: 26 – 106 µmol/l.

– Một số yếu tố góp phần làm thay đổi kết quả là:

+ Máu bị vỡ hồng cầu.

+ Sau bữa ăn có chứa lượng lớn protein thể làm giá trị xét nghiệm tăng.

+ Thời gian: lượng creatinin cao nhất vào cuối buổi chiều và thấp nhất lúc 7 giờ sáng.

Khi nồng độ creatinin tăng cao so với giá trị bình thường có nguy cơ bị suy thận. Giá trị xét nghiệm creatinin để phân loại mức độ suy thận được thể hiện qua bảng sau:

– Xét nghiệm creatinin máu thường được kết hợp với xét nghiệm ure máu để đánh giá mức độ suy thận.

3. Một số biểu hiện của bệnh suy thận
Suy thận là một căn bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ làm bệnh thêm nặng và hiệu quả điều trị bệnh không được như mong muốn. Bệnh suy thận thường hay gặp ở những người đã có nền mắc một bệnh lý nào trước đó như: đái tháo đường, tăng huyết áp, hội chứng thận đa nang, nhiễm khuẩn, bệnh lupus ban đỏ hệ thống, ung thư,… Dấu hiệu của bệnh thường không rõ rệt ở giai đoạn đầu, chỉ khi bệnh đã tiến triển mới biểu hiện triệu chứng. Một số dấu hiệu nhận biết bệnh cần chú ý là:

– Đi tiểu bất thường: đi tiểu nhiều hơn về đêm hay nước tiểu có những thay đổi về mùi, màu sắc, thể tích: nước tiểu nhiều hơn hay ít hơn bình thường, màu đậm hơn hay nhạt hơn bình thường. Nước tiểu có máu, có bọt, cảm thấy đau hay căng tức khi đi tiểu.

– Phù: khi chức năng lọc máy và bài tiết của thận bị suy giảm sẽ dẫn đến ứ dịch ở gian bào gây phù có thể ở mặt, chân tay,… thậm chí toàn thân.

– Người mệt mỏi: thận là cơ quan tạo ra hormone erythropoietin, hormone này tham gia vào quá trình sản sinh hồng cầu để vận chuyển oxy đến khắp cơ thể. Khi bị suy thận lượng hormone này được tạo ra ít hơn làm giảm lượng máu trong cơ thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Lượng oxy đến não không đủ có thể gây hoa mắt chóng mặt, giảm trí nhớ, không tập trung.

– Buồn nôn và nôn: do ảnh hưởng của nồng độ ure trong máu.

– Ngứa: khi các chất độc tích tụ nhiều trong cơ thể sẽ làm bạn cảm thấy ngứa, khó chịu ở da.

– Hơi thở có mùi hôi: do các chất thừa không được loại bỏ tích tụ lại trong cơ thể làm cho hơi thở có mùi.

– Khó thở, thở nông.

– Đau lưng hay đau vùng cạnh sườn.

Xét nghiệm Creatinin là một xét nghiệm sinh hóa cơ bản, có vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và phát hiện bệnh thận hướng tới mục đích phát hiện bệnh sớm và điều trị có hiệu quả cho bệnh nhân. Mọi người đều nên đi kiểm tra xét nghiệm đánh giá chức năng thận để theo dõi tình trạng sức khỏe, đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nên kiểm tra xét nghiệm thường xuyên tại các cơ sở y tế. Các dòng máy xét nghiệm sinh hóa tiêu biểu như DxC 700AU được thiết kế linh hoạt, có thể hoạt động độc lập hoặc kết nối với các hệ thống tự động của phòng xét nghiệm. Với công suất lên đến 800 xét nghiệm quang một giờ (lên tới 1200 xét nghiệm với điện giải) và khả năng chạy đồng thời 63 loại xét nghệm trên máy, DxC 700 AU mang lại sự tin cậy và hiệu quả cho các phòng xét nghiệm khắp nơi trên thế giới.